Đề cương ôn tập giữa kì 1 năm 2022 THPT Yên Hòa lớp 10 môn Văn

A.  KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

Bài 1: Thần thoại và sử thi

Đọc

Đọc hiểu văn bản chú ý đặc trưng của thể loại thần thoại và sử thi

Các yếu tố về nội dung: đề tài, chủ đề, thông điệp,….

Các yếu tố về hình thức: không gian, thời gian, cốt truyện, nhân vật, lời kể chuyện, lời nhân vật,…

Thực hành tiếng Việt

Quy tắc sử dụng từ ngữ trong Tiếng Việt

Viết

Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội

Nói và nghe

Thuyết minh về một vấn đề xã hội

Bài 2: Thơ Đường luật

Đọc

Đọc hiểu văn bản chú ý đặc trưng của thể loại thơ Đường luật

Một số yếu tố trong thơ Đường luật: hình ảnh, cách gieo vần; nghệ thuật đối: đối giữa các câu, đối giữa các vế ; ý nghĩa đối tương đồng và đối tương phản.

Thơ Nôm Đường luật: vẫn mang tính quy phạm của thể thơ Đường luật nhưng cũng đã có những thay đổi về nhịp điệu câu thơ, sử dụng từ ngữ và hình ảnh từ đời sống

Chủ thể trữ tình: chủ thể phát ngôn thường là tác giả hoặc người đại diện cho quan niệm thẩm mỹ và tư tưởng thời đại về một vấn đề nào đó trong cuộc sống.

Thực hành tiếng Việt trật tự từ trong tiếng Việt viết

 Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề

Nói và nghe

Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề

B.  CẤU TRÚC ĐỀ THI

I.   Đọc hiểu: 5.0 điểm

Hình thức: trắc nghiệm kết hợp trả lời câu hỏi Nội dung:

+ Văn bản thuộc thể loại thần thoại, sử thi; thơ Đường luật

+ Kiến thức đọc hiểu văn bản: phương thức biểu đạt, biện pháp tu từ, ý nghĩa hình ảnh, chi tiết đặc sắc….

+ Kiến thức về các đặc trưng của thể loại thần thoại, sử thi và Thơ Đường luật

II.   Viết: 5.0 điểm

Hình thức tự luận

Nội dung: viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội.

C.  ĐỀ MINH HỌA

ĐỀ 1:

I.   ĐỌC HIỂU: (5.0 điểm)

Đọc bài thơ sau:

QUA ĐÈO NGANG

Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà Cỏ cây chen đá, lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia. Dừng chân đứng lại, trời, non nước, Một mảnh tình riêng, ta với ta.

(Bà Huyện Thanh Quan)

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1: Văn bản được viết theo thể thơ nào?

A. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

B.Thất ngôn bát cú Đường luật

C.Ngũ ngôn

D.Lục bát

Câu 2: Trong câu thơ cuối, “ta” được nhắc tới là ai?

A.Bà Huyện Thanh Quan

B.Bà Huyện Thanh Quan và chồng

C.Bà Huyện Thanh Quan và bạn

D.Tất cả các đáp án đều đúng

Câu 3: Tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ là gì?

A. Vui mừng, phấn khởi

B.Phản kháng, uất hận

C.Buồn, ngậm ngùi

D.Cả ba phương án trên

Câu 4: Bài thơ sử dụng phương thức biểu đạt nào là chính?

A.Nghị luận kết hợp biểu cảm

B.Biểu cảm kết hợp tự sự

C.Miêu tả kết hợp tự sự

D.Biểu cảm kết hợp miêu tả

Câu 5: Dòng thơ nào có biện pháp nghệ thuật đảo ngữ:

A.Cỏ cây chen đá, lá chen hoa

B.Lom khom dưới núi tiều vài chú

C.Dừng chân đứng lại, trời, non nước.

D.Một mảnh tình riêng ta với ta.

Câu 6: Nhận định nào sau đây đúng nhất về thơ của Bà Huyện Thanh Quan?

A. Trang nhã, đậm chất bác học và thấm đẫm niềm hoài cổ.

B.Trẻ trung, mạnh mẽ đầy hơi thở dân gian.

C.Ngôn ngữ bình dị, gần với lời ăn tiếng nói hàng ngày.

D.Trang nhã, đậm chất bác học.

Câu 7: Em có nhận xét gì về nghệ thuật đặc sắc của bài thơ Qua Đèo Ngang?

A.Bố cục sáng tạo, có đan xen câu lục ngôn

B.Thủ pháp nghệ thuật phóng đại được sử dụng hiệu quả.

C.Lời thơ trang nhã, giọng thơ man mác, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc.

D.Ngôn ngữ thơ Nôm bình dị, hình ảnh gợi cảm, giàu màu sắc,

Câu 8: Căn cứ vào nội dung, bài thơ cho thấy rõ nhất điều gì ở nhân vật trữ tình?

ANhạy cảm với cảnh vật thiên nhiên

B.Nhớ nhà, nhớ quê hương

C.Nỗi buồn thầm lặng cô đơn

D.Cả ba ý trên

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 9: Nêu bố cục của bài thơ và nội dung chính của từng phần?

Câu 10: Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật đảo ngữ trong hai câu

thơ:

“Lom khom dưới núi tiều vài chú Lác đác bên sông chợ mấy nhà”

Câu 11: Cảm nhận của em về tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn trích? Trình bày trong khoảng 10 – 12 dòng

II.   VIẾT: (5.0 điểm)

Viết bài văn nghị luận xã hội trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của tình yêu quê hương đất nước đối với mỗi người

ĐỀ 2:

I.   ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)

Đọc văn bản:

NỮ OA TẠO RA LOÀI NGƯỜI

Khi ấy, trời đất mới sinh, đã có cây cỏ, muôn thú mà chưa có loài người. Thế giới giống như một bức tranh buồn tẻ. Đi giữa thế giới hoang sơ, buồn tẻ ấy là vị đại thiên thần, chính là Nữ Oa. Lúc ấy, bà cảm thấy buồn chán, cô độc bèn nghĩ rằng cần phải tạo ra một cái gì đó cho thế giới này thêm vui tươi, giàu sức sống. Bà nghĩ ngợi hồi lâu, rồi đến bên đầm nước, lấy bùn đất màu vàng bên bờ đầm, trộn nhuyễn với nước, mô phỏng theo hình dáng của mình in bóng trên mặt nước mà nặn thành đồ vật xinh xắn, đáng yêu.

Lạ thay, vừa đặt xuống mặt đất, đồ vật xinh xắn ấy bỗng dưng có sức sống, cất tiếng nói trong trẻo, nhảy múa, vui đùa. Đồ vật xinh xắn ấy gọi là “Người”. “Người” được bàn tay nữ thần tạo ra, không giống các loài muông thú bởi được mô phỏng từ hình dáng của vị nữ thần. Nữ Oa vô cùng thích thú, hài lòng về sản phẩm do mình vừa tạo ra, bèn tiếp tục

dùng đất bùn màu vàng hòa nhuyễn với nước nhào nặn ra rất nhiều người, trai có, gái có. Nhìn những con người vui đùa, cười nói xung quanh mình, Nữ Oa cảm thấy vui vẻ hẳn lên, không còn cô độc, buồn bã nữa.

Nhưng mặt đất hoang sơ vô cùng rộng lớn, bà làm việc không ngừng nghỉ trong một thời gian rất lâu mà mặt đất vẫn trống trải. Bà cứ miệt mài làm việc, làm tới lúc mỏi mệt lắm rồi mà mặt đất vẫn trống trải quá. Bà bèn nghỉ ra một cách, lấy một sợi dây, nhúng vào trong nước bùn, vung lên khắp phía. Người thì bảo bà dùng một sợi dây thừng, nhưng hồi đó làm gì có dây thừng, có lẽ bà đã dùng một sợi dây lấy từ một loài cây dây leo. Khi bà vung sợi dây dính đầy thứ bùn từ đất vàng đó lên, các giọt bùn đất màu vàng bắn đi khắp nơi, rơi xuống đất liền biến thành người, cười nói, chạy nhảy. Thế là mặt đất trở nên đông đúc bao nhiêu là người.

(Trích “Nữ Oa” (Thần thoại Trung Quốc), Dương Tuấn Anh (sưu tầm, tuyển chọn) NXB Giáo dục Việt Nam, 2009).

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1: Xác định thể loại của văn bản trên:

A.Cổ tích

B.Truyền thuyết

C.Thần thoại

D.Sử thi

Câu 2: Phương thức biểu đạt chính của văn bản là:

A.Nghị luận

B.Tự sự

C.Miêu tả

D.Biểu cảm

Câu 3: Theo đoạn trích, nhân vật Nữ Oa xuất hiện trong bối cảnh (thời gian, không gian) như thế nào?

A.Trời đất mới sinh, đã có loài người nhưng chưa có cỏ cây muôn thú.

B.Trời đất mới sinh, đã có cỏ cây muôn thú, mà chưa có loài người.

C.Trời đất mới sinh, chỉ có Nữ Oa cũng một số vị thần như thần Lửa, thần Nước.

D.Trời đất mới sinh, có cỏ cây muôn thú và các vị thần Lửa, thần Nước.

Câu 4: Phương án nào sau đây đúng và đủ các sự kiện chính trong đoạn trích Nữ Oa?

A.Nữ Oa tạo ra loài người.

B.Nữ Oa bênh vực loài người, Nữ Oa trừng phạt thần Lửa và thần Nước.

C.Nữ Oa yêu thương con người, Nữ Oa tạo ra loài người.

D.Nữ Oa luyện đá vá trời, giúp đỡ loài người.

Câu 5: Đoạn trích Nữ Oa thể hiện nội dung nào dưới đây?

A.Biết ơn người có công với cộng đồng.

B.Tôn vinh người anh hùng.

C.Thương xót con người bé nhỏ.

D.Biết ơn thần linh và con người.

Câu 6: Dòng nào dưới đây không đúng với truyện Nữ Oa?

A.Mang yếu tố hoang đường kỳ ảo

B.Kết thúc truyện có hậu

C.Nhân vật có khả năng phi thường

D.Truyện được kể theo lời nhân vật

Câu 7: Nhân vật Nữ Oa hội tụ những vẻ đẹp gì?

A.Vẻ đẹp sức mạnh và cảm xúc

B.Vẻ đẹp thể chất và ước mơ

C.Vẻ đẹp trí tuệ và tình cảm

D.Vẻ đẹp sức mạnh và trí tuệ

 Câu 8: Cốt truyện của văn bản trên sắp teo trình tự nào?

A.Thời gian

B.Không gian

C.Tâm lý

D.Tất cả các phương án trên

Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:

Câu 9: Về phương diện thể loại, đoạn trích Nữ Oa giống đoạn trích nào đã học, và hãy chỉ những điểm giống nhau đó?

Câu 10: “Niềm tin thiêng liêng về một thế giới mà ở đó vạn vật đều có linh hồn” là một trong những vẻ đẹp của thần thoại. Theo anh/chị, niềm tin ấy còn có sức hấp dẫn với con người hiện đại không?

Câu 11: Anh chị rút ra được thông điệp tích cực gì sau khi đọc văn bản?

1. II.   VIẾT (5.0 điểm)

Viết bài văn nghị luận xã hội trình bày suy nghĩ của em về lòng biết ơn trong cuộc sống.

>> TẢI TOÀN BỘ FILE ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN VĂN GIỮA HỌC KỲ I TRƯỜNG THPT YÊN HÒA TẠI ĐÂY.

Theo TTHN